Miwa-Myen lamuga jarit manghkang byin pru wa ai lam kadun mi
Miwa asuya gaw ya shanhte a hpyenla ni shang nga ai shara hpe Miwa e madu ai shing nrai munghpawm Myen mung e madu ai ngu ai hpe atsawm sha garai nsang lang ai. Miwa mung asuya hku nna shanhte madu ai ngu kam ai majaw hpyen dap hpe n htingnut la lu ai nga nna laika htang ai. Munghpawm Myen mung asuya gaw, Wa mungdaw gaw 1941 ning hta Miwa asuya hte Myen mung asuya (Ingalik) ni galaw da ai ga sadi laika hte maren munghpawm Myen mung e madu ai ngu nna bai htang ai.
Bai Miwa asuya gaw, dai 1941 ning na ga sadi laika gaw Miwa asuya Chang Kai Sheik hpe Ingalik ni ma ja e dang sha nna galaw da ai ga sadi laika re majaw nhkap la lu ai lam laika bai htang ai. Dai zawn mungdan 2 na asuya ni nhti nhtang rai laika ka hkat nga ai aten hta munghpawm Myen mung, Jinghpaw mungdaw a dingdung jahtum Putau ginwang, Lung Saing ginra de Namni Lahka bum lapran lam hku Miwa hkyeng hpyenla nkau mi munghpawm Myen mung kata de shang wa ai.
Ndai zawn asuya shada da shim ai hku nhti nhtang laika ka hkat nga ai aten hta 1956 ning July shata 31 ya shani shapraw ai (The Nation) shilaika hta Miwa hkyeng hpyenla ni gaw munghpawm Myen mung kata de tawt lai shang bang wa ai lam, lawm pru wa ai. Dai shaloi she mung masha ni chye wa ai. Asuya gaw nin dang ai.
1956 ning August shata praw 4 ya nhtoi hte Miwa Mungmasha Gumsan Mungdan (wunji juk) Chou En-lai gaw, dai aten e Hp.S.P.L ningbaw rai nga ai U Nu hpang de laika langai ka dat ai. Dai laika hta
(A) Munghpawm Myen mung na shilaika nkau mi gaw Miwa Mungmasha Gumsan Mungdan hte hku hkau ai lam hten run hkra ka nga ai majaw ahkum ya na matu,
(B) Miwa hpyenla ni hku nna jarit tawt nna lai bang ai nre ai sha, nkau mi kachyi kachyaw shut shai ai sha re ai lam,
(C) Ya yang na mabyin masa hte maren mungdan 2 gaw simsa ai hku arau nga pra sa wa na, ngu ai lam ni lawm nga ai.
Munghpawm Myen mung na kaga shilaika ni hte maigan shilaika ni hta Miwa hpyen dap ni jarit tawt lai ai lam hpe ka wa ma ai. 1956 ning August shata 8 ya shani U Nu gaw Hp.S.P.L. ningbaw hku nna ndau shabra laika langai mi ka shapraw ai. Kadun ai hku nga yang, lamuga jarit lam hpe munghpawm Myen mung hte Miwa mung ni gaw jinghku mungdan ni hku nna lawan dik ai hku ngut hkra hparan na. Mungdan lahkawng a chye na hkat ai lam hten run shangun ai hku ka ai lam ni hpe koi gam na matu shilaika sara ni hte mung shawa ni hpe hpyi lajin ai lam ni rai nga ai.
1956 ning August shata 29 ya nhtoi hte Miwa asuya gaw munghpawm Myen mung asuya hpang de laika htang dat ai hta
(A) 1941 ning jarit hpe nhkap la lu ai, raitim mungdan langai hte langai hku hkau ai lam nhten na matu hte ntsen nrup ai lam nnga na matu jarit masat a maga mi de Miwa hpyen dap ni hpe htingnut shangun na. Ndai Miwa hpyen dap ni htingnut mat wa ai shara hta munghpawm Myen mung hpyenla ni hpe nshang shangun na,
(B) 1911 ning e Ingalik asuya, Miwa asuya de jaw da ai laika hte maren Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang, kahtawng masum lamuga gaw Miwa asuya madu ai lamu ga re. Ndai kahtawng ni hta munghpawm Myen mung a hpyen dap ni dap jung nga ai. Dai Myen dap ni hpe mung htingnut ya mi.
(C) 1954 ning (wunji juk) 2 a myit hkrum da ai lam ni hpe jahten sharun nna Myen mung a dingdung de ang ai lamuga ni hta munghpawm Myen mung a hpyen dap ni shang nhtawm dap jung nga ai. Dai hpyen dap ni hpe mung htingnut ya mi. Ya na zawn htingnut mat wa ai shara ni hta Miwa hpyen dap ni mung nshang na re.
(D) Lamuga jarit manghkang mahkra hpe hparan na matu mungdan lahkawng myit hkrum ai komishin (commission) langai hpaw na matu Miwa asuya myit hkrum ai.
Ya na zawn Miwa-Myen lamuga jarit manghkang hte seng nna mungdan lahkawng asuya gaw, myit jasat shai ai lam ni, myit nru nra re ai lam ni nga wa ai majaw munghpawm Myen mung asuya gaw Miwa asuya a myit hpe chye na matu Hp.S.P.L ningbaw U Nu hpe Miwa mung de dat na lajang ai. Miwa asuya mung langai hte langai chye na hkat ai lam lu na matu shaga ai. Dai majaw hku hkau mishin (mission) ngu amying jaw nna U Nu hpe ningbaw shatai let, U Nu a madu jan Daw Mya Yi, Tara wunji U Myint Thein (ya tara wunji juk) hte madu jan, Maigan matut mahkai rung dinggrin amu madu kaba U Tun Shein, Maigan matut mahkai rung lamuga jarit hte seng ai laklai Du U Khin Nyunt, Hp.S.P.L. hpung ginwang Du Bo Tin Maung Gyi, ni lawm ai (mission) hpung hpe 1956 ning October shata jahtum na bat hta Miwa mung de dat dat ai.
Ndai zawn U Nu a hpung hpe Miwa mung de dat dat ai lam hta Maigan matut mahkai rung, lamuga jarit hte seng ai kaw nna tang madun ai a ntsa e (subcabinet) a 1956 ning October shata 21 ya shani na zuphpawng e daw dan ai hte maren U Nu a (mission) hpung hpe lawu na hte maren matsun dat ai.
1. Miwa asuya a myit jasat hpe chye hkra sha sagawn na.
2. Miwa asuya hku nna labau hpe madun nna lamuga ni hpe wora hpyi ndai hpyi rai wa jang, myit hkrum ai lam hpa mung n galaw ai sha manghkang ni hpe bai la wa na.
3. 1941 ning jarit masat hpe Miwa asuya hkap la na matu chye na hkra tsun na.
4. 1948 ning munghpawm Myen mung shanglawt lu ai aten na lamuga jarit hte maren kadai mung kadai tinang a shara kaw nna nsit nhtawt ai sha nga na matu Miwa asuya hpe chye na hkra tsun na, ngu ai lam ni re.
Ndai matsun ni hpe U Nu mung myit hkrum hkap la nna matsun ai laika langai mi hpe la sa mat wa ai. U Nu hte hpung ni gaw Miwa mung
Hpang e kalang bai bawng ban ai lam garai n galaw yang, hpung hta lawm ai nkau mi gaw, ya Miwa ni hpyi ai lamuga gaw Jinghpaw mungdaw e ang ai majaw Jinghpaw mungdaw ningbaw ni hte bawng ban ra ai lam npawt nhpang gaw da ai tara upadi pukma 200 hte maren, Jinghpaw mungdaw kongsi a myit hkrum ai lam hpe lu la yang she ngut kre lu ai lam U Nu hpe tang madun ma ai. Dai majaw U Nu gaw hpang kalang bai bawng ban ai hpawng hta Hpimaw, Gaw Lang, Kang hpang kahtawng masum lamuga hte seng nna munghpawm Myen mung a npawt nhpang gaw da ai tara upadi hte maren Jinghpaw mungdaw hta lawm nga ai majaw Jinghpaw ningbaw ni a myit hkrum ai lam hpe lu ra ai. Dai majaw Jinghpaw ningbaw ni hpe shaga ya mi ngu nna Miwa asuya hpe tang madun wu ai.
Dai majaw Miwa asuya gaw nbungli langai mi dat nna sumtsan dat kasa U Hla Maung, amu madu kaba U Tun Shein, laklai Du U Khin Nyunt ni mung hkan lawm wa ai. Dai ni gaw 28-10-56 ya shani Yang Gung de du wa nna mabyin masa lam hpe asuya hpe tang shana ma ai. U Nu hte Miwa Mungmasha Gumsan Mungdan asuya a ra sharawng ai hte maren, Jinghpaw mungdaw ningbaw Zan Hta Sin, mungdaw ningbaw dingsa ni rai nga ai Sama Duwa Sinwa Nawng, Duwa Zau Lawn, Jinghpaw mungdaw wunji dap amu madu kaba Major Shan Lone ni gaw sumtsan dat kasa U Hla Maung, amu madu kaba U Tun Shein a malai maigan matut mahkai dap amu madu Mr.Barrington, laklai du U Khin Nyunt ni hte rau October shata 30 ya shani Miwa nbungli hte Yang Gung kaw nna Peking de rawt sa wa ra ai. Dai zawn garai nsa ai shawng shani, October shata 29 ya shani hta munghpawm Myen mung asuya wunji hpung zuphpawng langai mi gaw nna lawu na dawdan ai lam 2 hpe jahkrat ai:
1. 1948 ning munghpawm Myen mung shanglawt lu ai aten e nga nga ai lamuga jarit hte maren ding yang naw rai nga na matu Miwa asuya hpe hpaji jaw shadut na.
2. Lahta nambat 1 na lam hpe nhkap la ai rai yang, lamuga jarit shara yawng mayawng hpe langai sha hku nmyit ai sha, daw hte daw bawng ban na.
3. Mungdan lahkawng na dat kasa ni lawm ai lamu ga jarit shara jep sagawn komishin (commission) langai hpaw nna Miwa-Myen lamuga jarit hpe atsawm sha jep yu na myit hkrum ai, ngu ai lam ni rai nga ai.
Dai wunji hpung zuphpawng hta Jinghpaw mungdaw wunji Zan Hta Sin gaw, Miwa asuya hpyi ai Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang, lamuga gaw moi chyaloi nhkoi kaw nna Miwa ni galoi mung n up hkang yu ai majaw Miwa asuya hpyi ai hte maren njaw lu ai lam aja awa ninghkap ai. Dai shani na (cabinet) ka matsing hta adan aleng mu lu ai. Wunji hpung a dawdan ai lam hpe kanan galaw nna U Nu hpang de mung langai mi shagun dat ai. Wunji hpung a dawdan ai lam hpe nan U Nu gaw nra sharawng ai majaw aput angun nga nna nhkap la ai lam hpang e she chye lu ai.
Jinghpaw mungdaw ningbaw ni gaw October shata 31 ya shani,
Jinghpaw mungdaw ningbaw ni hte U Nu a bawng ban hpawng hta U Nu tang shana ai lam langai mi gaw, “hpa mi byin yang byin, Miwa mung gaw laika hte madun lu ai majaw shanhte hpyi ai hpe jaw nna lawan ga sadi laika galaw yang kaja ai. Ahkying garawt nga yang lamuga jarit hte ni ai nanhte mungdaw masha ni sha jam jau na. Nanhte she mung madung asuya hpe chyahkring hkring sha shawk shana na re. Dai majaw shanhte hpyi ai hte maren lawan myit hkrum kau yang kaja ai.” nga ai re.
November shata praw 1 ya shani, jahpawt hkying 10:30 kaw nna shana de hkying 1:00 du hkra, Miwa mung asuya maigan matut mahkai rung e, munghpawm Myen mung maga na wunji Zan Hta Sin, Sama Duwa Sinwa Nawng, Duwa Zau Lawn, tara wunji U Myint Thein, sumtsan dat kasa U Hla Maung, amu madu Mr. Barrington, laklai du U Khin Nyunt ni lawm nna, Miwa Mungmasha Gumsan Mungdan asuya maga na nambat 2 maigan matut mahkai wunji Chou An Fu, Myen mung hte seng ai Mi wa sumtsan dat kasa Yu Chon Min, maigan matut mahkai dap amu madu ni lawm nna lamuga jarit lam hpe bawng ban ai. Bawng ban hpawng hta Miwa asuya maga de nna tang madun ai lam ni gaw,
(1) 1911 ning hta Ingalik asuya e Miwa asuya hpe jaw da ai laika hte maren Hpimaw, Gaw Lang Kang Hpang gaw Miwa e madu ai re majaw Miwa mung de ap ya na.
(2) 1941 ning jarit masat hpe Miwa asuya myit hkrum na matu yak ai. Yak hkak ai lam law law nga ai.
(3) Lahta na (Mac Mahorn line) hpe mung bai jep yu nna,
Dai bawng ban hpang hta Miwa asuya maga na ningbaw nna shaga ai wa gaw nambat 2 maigam matut mahkai wunji Chou An Fu re. Munghpawm Myen mung maga na ningbaw nna shaga ai gaw Jinghpaw wungdaw wunji Zan Hta Sin re.
Munghpaw Myen mung maga na Jinghpaw mungdaw wunji tang madun ai lam ni gaw,
(1) Ya nga chyalu lamuga jarit hte maren kadai mung kadai tinang a shara kaw nna nsit nnawt ai sha ding yang nga na matu mungdan lahkawng na asuya ni myit hkrum na lam.
(2) 1911 ning hta Ingalik asuya e Miwa asuya hpe kajaw da ai laika gaw Ingalik mung maden wa hte Miwa asuya ni shada da ka jaw ka ya hkat ai laika sha re. Ga sadi laika nre. Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang lamu ga gaw Miwa e uphkang ai hpe galoi mung nhkam sha yu ai. Dai majaw dai ninghtawn masum hpe njaw lu ai, ngu ai lam re.
(3) Ndai kaw laika hti ai shawa dinglik yu lu na matu tang madun mayu ai lam gaw, Miwa asuya gaw ga sadi laika hte ngang ngang kang kang rai nga sai 1941 ning na ga sadi laika hte (Mac Mahorn line) masat ai ga sadi laika ni hpe hkap la na yak ai nga nna lam amyu myu madun tsun nhtawm, ga sadi laika mung nrai, jaw ya hkat ai shagun laika langai misha rai nga ai 1911 ning na laika hpe sakse madun nna lamuga hpyi ai lam gaw gara hku myit jasat nga ai hpe chye lu nga ai.
Dai November shata praw 1 ya shani, shana de hkying 6:30 aten kaw nna Miwa asuya e saw shaga ai hte maren, dat kasa hpung masha yawng hte gaw Rusha satkat (circus) poi sa yu ga ai. Poi jahkring mi hkring sa ai aten hta kaga masha ni zawn shinggan pru namsa na matu Miwa ningbaw ni mung shinggan de chyahkring mi pru ma ai. Shinggan de pru nna poi gawk de bai shang ai shaloi, poi gawk chyinghka lam e tsap nga ai U Nu gaw Jinghpaw mundaw wunji Zan Hta Sin hpe lahpa e gumhpuk nna, sa U Zan Hta Sin nang hpe ngai la nga ai na sai, ahkyak ai ga tsun na nga ai, nga nna manam gawk langai mi de shaga sa mat wa ai. Manam gawk e U Nu hte kaga Myen mung hte seng ai sumtsan dat kasa Yu Chon Min mung du sa wa ai.
Dai shaloi U Nu gaw, “gai, U Zan Hta Sin, dai ni nang hte Miwa ni bawng ban hpawng hta ndai lamuga jarit lam gaw ningbaw kaba U Nu ngut jang ngut ai, anhte gaw hpa tsun na lam nnga ai, ngu nna nang tsun ai da aw? Dai hku nga yang ngai mung kabu ai. Dai na jang ga sadi laika galaw kau na, kaning law” nga nna ja ai myi man hte san dat ai. Duwa Zan Hta Sin gaw, “ ngai shing ngu ntsun nngai. Anhte tsun htai lai ai ga ni yawng ka matsing da ai nga ai” ngu bai tsun ai. Dai shaloi U Nu gaw, “nang gaw ngai hpe amyu mi tsun ai. Miwa ni hpe amyu mi tsun ai, hpa kaja ai i? Miwa sumtsan dat kasa wa gaw nang dai hku tsun ai nga nna tsun nga ai,“ nga nna tsun ai.
Duwa Zan Hta Sin gaw, “ngai Miwa hpe amyu mi, ningbaw kaba hpe amyu mi ntsun nngai. Bawng ban hpawng hta lawm ai masha shagu hpe san yu u,” ngu nna tsun dat ai shaloi Duwa Zau Lawn mung, “ningbaw kaba tsun ai zawn U Zan Hta Sin ntsun ai, anhte yawng nga ai,” ngu nna madi shadaw dat ai. Shaloi she U Nu gaw myi man ntsawm ai hte Miwa sumtsan dat kasa wa hte rau gawk kaw nna pru mat wa ma ai.
Dai shaloi Duwa Zan Hta Sin hte Duwa Zau Lawn mung gawk kaw nna pru mat wa nhtawm Rusha satkat hpe bai yu ma timung Duwa Zan Hta Sin gaw myit grai npyaw nna satkat poi hta myit nlawm ai sha satkat poi ngut hkra tsam mari dung ra mat ai. Manam ai nta de bai du wa ai shaloi rai tim, Duwa Zan Hta Sin gaw shana tup yup npyaw mat ai. Ya na zawn U Nu hte bawng ban yang n manu na re lam, lamuga jarit lam matut nna bawng ban mayu ai myit nnga sai lam, dai majaw wa mayu nna nblungli lajang ya na matu sumtsan dat kasa U Hla Maung hte amu madu Mr.Barrington ni hpe tsun yang, sumtsan dat kasa U Hla Maung, tara wunji U Myint Thein, Mr. Barrington ni tawng ban ai majaw nwa ai sha nga nga ra mat ai.
Dai shana hkying 6 aten hta U Nu gaw Miwa mung (wunji juk) hte kalang hkrum nna, shi hku nna Miwa asuya hpyi ai gaw
Dai shaloi Miwa (wunji juk) gaw,”nau wa hkum tin u. Angwi abwi gaw e. Ngai mung nye a mung shawa hpe naw bawng yu na nngai. Manga ya shani du hkra naw nga u,” ngu nna bai tsun dat ai.
3-11-56 ya shani hta kalang lamuga jarit lam hpe Miwa Mungmasha Gumsan Mungdan (wunji juk) Chou En-lai hte bai bawng ban ai. Dai bawng ban hpawng hta Miwa mung (wunji juk) gaw lawu na hte maren tsun ai,
(1) Ya na Miwa-Myen lamuga jarit manghkrang hte seng nna Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang hpe Miwa ni hpyi ai hte maren jaw jang, kaga "Namwan assigned’ lamuga hpe nhpyi na. Shi hku nna ‘Namwan assigned’ lamuga gaw grai wa n ahkyak ai. Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang hpe hpyi ai gaw shawng de dai shara hpe Ingalik ni zing la ai shaloi, dai zawn zing la ai gaw ntara ai ngu nna Miwa mung shawa gaw ninghkap shawa n-gun madun ai lam hpe Peking mare hte kaga mare kaba ni hta galaw lai wa sai. Dai shaloi shi jawngma naw re, shi matsing ai. Dai majaw Chang Kai Sheik lakhtak e Ingalik ni ntara ai hku zing la kau ai lamuga hpe ya asuya lakhtak hta bai lu hkra galaw ai, ngu nna Miwa mung shawa hpe madun mayu ai majaw re.
(2) Wa mungdaw gaw wa mungdaw na Wa du nkau mi Miwa mung de lawm mayu ai nga nna tsun nhtawm
(3) Lahta jahtum na (Mac Mahorn line) mung
Ndai zawn tsun ngut ai hpang ningbaw kaba U Nu gaw Jinghpaw myit su ni maga myi man yawng nna,”Miwa asuya hpyi ai gaw
Dai shaloi Duwa Zan Hta Sin hku nna grai kajing kachyep myit yak ai lam hkrum sai. U Nu tsun ai hte maren lamuga ninghtawn (3) jaw na matu myit hkrum ai ngu tsun yang, Jinghpaw mung shawa gaw hpa mung garai nchye ai rai nna mung shawa a myit ra ai lam nlawm ai sha galaw ai rai yang mung shawa ntsa e ga sadi ndung ai hku ang wa ai. Mung shawa a myi man hpe n yu ai hku ang ai majaw mung shawa hte shi yak na sha rai sai. U Nu tsun ai hpe myit nhkrum ai, njaw lu ai ngu yang mung, U Nu zawn re mungdan a ningbaw langai mi hpe maigan mung e kaya jahkrum ai hku ang wa ai, arawng jahpoi ya ai hku ang ai, n hkung ga ai hku ang wa ai. Ram ram myit yak mat ai. Rai timung, shaloi jang myit dum ai lam gaw, ngai hpe ralata (me) jaw nna lata shalun dat ai gaw Jinghpaw mung shawa she re, U Nu nre. Ndai lam hta mung U Nu shi nan shut nga sai re majaw mung hte mung shawa a matu yu nna tsun ra ai ngu myit lu nhtawm lawu na hte maren tsun ni ai:
“ Miwa Mungmasha Gumsan Mungdan Wunji juk hte ningbaw kaba U Nu e, anhte a Dimokresi mungdan hta ya na zawn ahkyak ai manghkang ni hpe dawdan ai hta tsang masum nga ai. Langai ngu na tsang hta mung shawa a myit ra ai lam hpe la ra ai. Lahkawng ngu na tsang hta mung shawa a dat kasa ni re majaw mung shawa a dat kasa ni lawm ai mung kongsi hte Paliman a ra sharawng ai lam hpe ra ai . Masum ngu na tsang hta gaw mung shawa hte mung shawa dat kasa ni a ra sharawng ai hte maren lata shalun da ai mung shawa asuya a myit hkrum ai lam hpe lu ra ai. Ndai zawn tsang 3 a myit ra ai lam nlawm ai, myit hkrum ai lam nlu ai sha ngai myit nhkrum lu ai,” ngu tsun nngai.
Wunji Zan Hta Sin ning ngu tsun dat ai shaloi, ningbaw kaba U Nu gaw,” dai rai yang nang gaw ningbaw njet ai. Ningbaw ngu ai gaw kalangta daw dan kau nna mung shawa hte man hkrum rai gwi ra ai. Mung shawa myit nhkrum ai nga yang she pru mat law,” nga nna tsun dat ai.
Wunji Zan Hta Sin gaw, “anhte a mungdan gaw Dimokresi mungdan re majaw dai hku sha rai ra ai. Mung shawa e jaw na matu myit hkrum yang jaw ra na re. Myit nhkrum yang kaning nchye di ai. Bai myit yu ya ra na re,” ngu nna bai tsun ai.
Bai nna Miwa (wunji juk) wa tsun ai gaw, “ anhte lamuga hpyi ai lam hta jinghku mungdan shada da lawan ngut kre mat na matu, ndang kalang hkat ai lam nbyin na matu, ninghtawn kaji masum sha hpyi ai re. Kaja wa tsun na nga yang moi ka da ai Miwa Labau ni hta Myen mung dingdung daw, Manmaw, Myitkyina,Mogaung, Mohnyin ni pyi gaw Miwa mung e madu ai nga nna ka da ai. Rai timung, anhte gaw dai ni hpe ntsun ai,” nga nna tsun dat ai.
Dai shaloi wunji Zan Hta Sin gaw,”(wunji juk) e, labau ngu ai hta Moi ka da ai labau ni gaw hkawhkam wa ra ai hku hkaw kata e ka da ai labau ni rai na re. Miwa labau mung Manchu hkawhkam prat hte prat hkawhkam ni rai na re. Miwa labau mung manchu hkawhkam prat hte prat hkawhkam ni ra sharawng ai hku ka da ai labau ni hkrai rai na re ngu kam nngai. Myen labau ni mung dai hku moi na hkawhkam ni ra sharang ai hku hkaw kata e ka da ai labau ni nga ai. Dai labau ni gaw Miwa labau ni hta grau hkik hkam ai. Gara hku hkik hkam a ni nga yang, moi na hpung dagu kaba ai Myen hkawhkam ni gaw lahta de nat mung htap (6), lawu de ngarai mung du hkra htap (6), hpung dagu kaba nna uphkang ai nga nna ka da ai,” ngu tsun dat ai.
Dai ga hpe Miwa ga hku Miwa gabyan wa ga byan ngut ai hpang Miwa (wunji juk) wa mani nna, ningbaw kaba U Nu mung mani let, “U Zan Hta Sin gaw, “ningbaw kaba Hman nan hkaw hkam labau, Maha hkawhkam labau, U Kala labau laika ni hta dai hku ka tawn ma ai,” ngu bai tsun ai. U Nu gaw hpa mung bai n tsun ai nga mat ai.
Ning ngu tsun ngut ai hpang e mung U Nu gaw, “ ndai lam gaw lawan myit hkrum kau yang kaja ai. U Zan Hta Sin a ntsa e mara nga ai. Nang sha myit hkrum na nga yang daina ga sadi laika galaw na. Lamuga kade mi jaw na ngu ai mung hpang de Miwa asuya hte nhtai lai ra hkra tsi hkyen hte lamuga sumla ntsa e ya mahkret kawan tawn na. Lawan she myit hkrum u,” nga nna bai kahtap tsun ai.
Dai shaloi wunji Zan Hta Sin gaw, “ndai lam hte seng nna nye a myit jasat hpe mung tsun dan sai. Raitim lawan myit hkrum lu na nga nna tsun yang gaw, ningbaw kaba hte Miwa asuya gaw hpa hte bung a ta nga yang, lukmu samsi rai nga ai masha langai hpe sumla hkrung yu ga hkan nang rit nga nna shaga nhtawm, sumla hkrung madun gawk kata e du ai shaloi, na kasha numsha ngai hpe jaw rit nga ai hte maren sha rai nga ai. Numsha langai hpe jaw sha na matu kawa langai hte sha nngut ai. Kanu mung myit hkrum ra ai. Ka hpu kanau ni mung myit hkrum ra ai. Makyin jinghku yawng myit hkut myit hkrum yang she jaw sha yang kaja ai. Dai hte maren ninghtawn 3 jaw ra ai lam hta ngai gaw hpa majaw mung shawa hte mung shawa dat kasa ni hte nbawng mai na i? ngu tsun dat nngai.
Ndai ga hpe Miwa gabyan gw Miwa ga hku byan ngut ai hpang Miwa (wunji juk) hte U Nu gaw mani nna, “dai rai yang, nang myit nhkrum yang gaw ya garai nmai ngut ai. Hpang e (wunji juk) Myen mung de sa ai shaloi she bawng ban dawdan na re,” nga tsun nna bawng ban hpawng hpe dawm kau dat ai.
Dai majaw U Nu hte (wunji juk) Chou En-lai yan a myit hkrum ndau shana ai laika langai shapraw ai hta lawu na hte maren sha ndau shana ai.
(1) Miwa-Myen lamuga jarit manghkang hte seng nna mungdan lahkawng na asuya ni gaw grau nna chye na ni hkat wa ai.
(2) Lamuga jarit e tawn da ai lahkawng maga na hpyen dap ni hpe tinang a lamuga kata de deng (10) du hkra htingnut ya na. Dai hpe December shata htum e ngut hkra galaw na matu myit hkrum ai ngu ai lam ni rai nga ai.
U Nu a myit ra ai hku lamuga jarit lam hpe Miwa asuya hpyi ai hte maren Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang hpe Miwa mung de jaw nna awmdawm ga sadi laika galaw mayu ai hte seng nna, dai aten hta U Nu gaw mungdan a uphkang ai ahkang aya shi hta nnga ai, shi asuya nre, wunji juk nre, Hp.S.P.L ningbaw sha re majaw mungdan langai hte langai galaw ai ga sadi laika ni hta ahkang aya lu nga ai asuya hpung masha ni, gumsan, wunji juk, maigam matut mahkai wunji, asuya hpung kaw nna ahkang aya ap ya hkrum ai wunji langai ngai, asuya hpung kaw nna ahkang aya ap ya hkrum ai sumtsan dat kasa zawn re ai ni chyu sha mungdan shada da galaw ai ga sadi laika ntsa e lekmat htu ga ai re. Tinang kaw ahkang aya nnga ai wa lekmat htu nna galaw ai ga sadi laika gaw
U Nu a hpung mung lamu marang n kaja ai majaw Chung King e nbungli hkring nna hkring sa ra ai lam na chye lu ai. 6.11.56 ya shana e sumtsan dat kasa U Hla Maung gaw U Nu shangun ai hte maren wunji Zan Hta Sin hpe telehpone hte shana dat ai gaw,” Yan Gung de du ai shaloi Jinghpaw myit su ni hpe U Nu shaga jahkrum mayu ai. Dai majaw Jinghpaw myit su ni kadai dai hpe shaga yang kaja na i?” nga nna san dat ai.
Wunji Zan Hta Sin gaw, ”Jinghpaw myit su ni hpe shaga na nga yang, hpung hku hkan nna hpung a ningbaw ni hpe shaga dat yang kaja ai. KNC hpung gaw hpung ginjaw ningtau ningbaw rai nga ai. Duwa Kyang Luk, kunhting Salang Lanan La, Manmaw ginwang ningtau ningbaw rai nga ai sara
Rai timung, Jinghpaw myit su ni yawng hpe hpung hku hkan nna ahkum ara n shaga ai sha, lahta e amying jaw dat ai KNC ningbaw ni hpe sha shaga nna tinshapun Yang Gung mare de laksan nbungli hte shaga la nhtawm Hp.S.P.L hpung ginjaw e shat ma mi jaw sha nna U Nu gaw, “Miwa asuya hpyi ai tara ai, ngai gaw myit hkrum kau da sai nanhte mung myit hkrum mu,” ngu nna tsun wu ai. Dai shaloi Jinghpaw myit su ni gaw, “ ndai lam gaw grai ahkyak ai lam re. Kaji ai lam n re. Dai majaw mung shawa a myit ra ai lam hpe hkam la ra na re,“ ngu nna tsun ma ia Shaloi Hp.S.P.L. ningbaw kaba U Nu gaw saboi hpe lata hte aja wa lahtum nna ‘hopeless leaders’ “alaga ningbaw ni” ngu nna Ingalik ga hku matsa mawa ngu hta shabawn kau dat ai.
U Nu gaw Jinghpaw Wunpawng myit su ni hpe da sang shaga la nna shat ma mi jaw sha nhtawm ya na zawn saboi lahtum let matsa mawa ngu hta shabawn ai lam gaw kaning rai mai kaja na rai ta? ngu nna san shara tai nga ai.
Ndai zawn Jinghpaw Wunpawng myit su ni hpe shaga ai hta mung U Zan Hta Sin gaw shi a hpung myit su ni hpe sha shaga shangun ai, kaga ginjang ai maga na ningbaw ni a mying hpe n jaw ai ngu nna mara naw shagun ai lam chye lu ai. Wunji Zan Hta Sin telehpone hte tsun dat ai gaw, kaga hpung ni hpe shanhte a hpung hpe san yu nna shaga u ngu tsun dat sai rai nna shi hta hpa lit nnga sai. Mara shagun shara nrai nga ai.
U Nu gaw shilaika sara ni hpe shaga, ginjang ai hpung (pati) ni hpe shaga nna shi galaw ai lam jaw ai, madi shadaw shangun mayu ai lam, Miwa asuya hpyi ai tara ai lam tsun dan nhtawm madi shadaw shangun wu ai. Shilaika sara ni mung lamuga labau nchye, mabyin masa hpe n sagawn yu ai sha majoi madi shadaw ka ma ai Ginjang ai maga na hpung pati ni mung n chye n kaw madi shadaw ma ai.
U Nu gaw 10-11-56 ya shani nsen shapoi dap kaw nna ndau sha bra ai lam langai shapoi dat ai. Dai ndau shabra ai hta,
(1) Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang gaw Miwa madu ai lamuga re. Myen e galoi mung n madu yu ai. Tinang n madu ai lam hpe myit mada nkam jaw ai.
(2) Namwan assigned lamuga shap ai ga sadi laika hpe shaprai kau yang kaja ai. masha ni a lamuga shap ai ngu ai gaw madat yang nkaja ai.
(3) Ngam ai lamuga jarit gaw Myen asuya ra ai hte maren Miwa asuya gaw hkan galaw ya na myit mada na lam law nga ai, ngu ai ni rai lu ai.
Dai hpang U Nu gaw
Dai sha n-ga, U Nu gaw Miwa mung na bai wa yang Hp.S.P.L. amu gun zuphpawng hta, “ U Zan Hta Sin gaw alaga masha re. Miwa ni a man e myu mi, ngai hpe myu mi tsun ai. Gale galau galaw ai. Ndai wa hpe jahkrat kau yang kaja ai. Mungdaw ningbaw ngu ai gaw “chuk kara" re, N ra yang ‘jau’ ngu yang wa ra ai masha hpe ‘au’ ngu yang sa ra ai, nga nna tsun yu ai.
Ndai kaw U Nu gaw mungdaw ni a ntsa e gara hku myit jasat tawn da ai ngu ai hpe kalang ta chye lu ai. U Nu gaw mungdaw ni a ntsa e dai daram nhkru nkaja ai myit rawng ai wa re hpe dan leng shangun nga ai.
Hpimaw Gaw Lang, Kang Hpang Miwa ni hpe n jaw na matu, Yang Gung dakkasu hte kaga jawng ni hta hpaji sharin nga ai Jinghpaw Wunpawng jawng ma ni gaw aja awa ahkum ninghkap ma ai. Dai zawn jawng ma ni a ahkum ninghkap ai lam hpe pyi U Nu gaw U Zan Hta Sin n-gun jaw ai majaw re nga nna wunji Zan Hta Sin a ntsa e mara shagun ai hku tsun ai.
9-12-56 ya shani Jinghpaw mungdaw, Myitkyina mare e KNC hpung kaw nna woi awn nna Jinghpaw Wunpawng ningbaw ningla ni hte mung masha manga tsa jan shang lawm ai shawa zuphpawng langai mi kaw nna, Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang hpe Miwa mung de jaw na matu myit n hkrum ai lam dawdan nhtawm ndau shabra ai. Dai zuphpawng hta P.Y.K.Hp.pung hte Pawng Yawng Ram Rawt hpung ni hpe hpung hku nna shaga ai rai yang hpung langai mi na marai langai hpra sa lawm ma ai raitim, hpung hku n re ai sha tinang a myit hku sa lawm ai lam tsun ma ai.
12-12-56 ya shani U Nu gaw Sama Duwa hte Duwa Zau Rip yan hpe shaga la nna Miwa asuya hpyi ai lamuga hpe jaw na matu myit hkrum ai lam lekmat htu shangun ai nga ai shiga mung pru wa ai.
Ndai zawn U Nu gaw Jinghpaw Wunpawng myit su ni hpe shaga nna hta ai lam, mung kata na shilaika, maigan de na shilaika ni kaw nna tinang ra ai hku madi shadaw shangun ai lam, Jinghpaw mungdaw e ahkang aya nlu ai mungdaw na ginjang ai hpung pati ni hpe maga mi hku n-gun jaw re ai ladat hkum sumhpa hte galaw wa ai jahtum e U Nu myit hkyam sa ai lam lu la u ga ngu nna mung, mungdan lahkawng a matut mahkai ai lam hta hku hkau ai lam nhten nrun u ga ngu ai myit hte wunji Zan Hta Sin hte Jinghpaw mungdaw asuya hpung masha ni gaw, Miwa asuya hpyi ai Hpimaw, Gaw Lang, Kang Hpang lamuga hpe njaw nmai re ai masa de du wa ai rai yang, lamuga hpe shagyip lu ai made shagyip nna jaw na matu myit yu ra ai lam, ndai zawn lamuga hpe shagyip lu ai made shagyip nna jaw ra ai shaloi, Namwan assigned lamuga hpe Miwa asuya gaw hpyi ai lam n galaw na matu, ngu nna dawdan ai lam galaw ra ai kaw du hkra byin wa sai.
Ndai zawn galaw ra wa ai mung Jinghpaw mungdaw wunji ni gaw kaja wa jaw mayu nna n rai, mungdan a ningbaw kaba U Nu hpe hkungga ai hte shi a hpung shingkang hpe jahpring ya ai hku nna mung, mungdan 2 a matut mahkai ai lam hta manu na matu yaw shada nna mung, rai nga ai.
